Hoofdstuk 6: Markt
Middeleeuwse dorpen waren niet allemaal zelfvoorzienende gemeenschappen, zoals veel mensen denken. Veel producten werden lokaal vervaardigd en konden direct bij de producent worden ingekocht. Producten waarvoor dit niet gold werden geïmporteerd en verkocht op de markt, op braderieën of bijvoorbeeld in winkels. Op die manier vormde de detailhandel al in de middeleeuwen een centraal onderdeel van het stedelijk leven.
Op de eerste plaats deden de middeleeuwers hun inkopen op de mark, waar ze voornamelijk voedsel inkochten. Aan de handel die op deze markten plaats vond waren strenge regels verbonden, die waren vastgelegd in zowel het canoniek (geestelijk) als statutair (wereldlijk) recht. De goederen die werden verhandeld moesten bijvoorbeeld van een bepaalde kwaliteit zijn. Hoewel er strenge regels bestonden moesten consumenten zelf goed op de kwaliteit van de aangeboden goederen letten. Degene die betrapt werden op de verkoop van rottend voedsel werden bestraft met een boete of konden letterlijk aan de schandpaal worden genageld.
Meer duurzame en semiluxe goederen kocht men bij marskramers, op braderieën of in winkels. Marskramers verkochten voornamelijk kleine hoeveelheden en makkelijk te vervoeren producten zoals bijvoorbeeld tassen, messen, korsetten, brillen en hoeden. De meeste braderieën verkochten van alles wat. Kooplieden uit heel Europa verzamelden zich op deze markten om lokale producten in te kopen zoals bijvoorbeeld wol, om er tegelijkertijd hun eigen waren te verkopen. Ook trokken de braderieën veel producenten aan die materialen of grondstoffen inkochten voor hun eigen handel.
In tegenstelling tot de gespecialiseerde braderieën kon men in winkels een verscheidenheid aan producten vinden. Winkeliers verkochten niet alleen hun eigen waar, maar ook goederen die ze door zogeheten thuiswerkers lieten vervaardigen. Dit gebeurde vooral in de lakennijverheid. Winkels die zijde, kant en linnen aanboden importeerden hun waar in het buitenland. Dit gold ook voor kruideniers die specerijen, gedroogd fruit of wijn verkochten. Veel winkeliers verkochten hun goederen door een raam aan de voorkant van hun winkel, van waaruit klanten makkelijk konden worden gelokt.
De Markt is een plein in de binnenstad van Maastricht. Het plein ontleent zijn naam aan de warenmarkten die hier al eeuwenlang plaatsvinden. Tevens bevindt zich op de Markt het Stadhuis van Maastricht en een groot aantal horecagelegenheden. De Markt was in het begin een veel kleiner plein gelegen aan de noordelijke rand van de stad, tegen de eerste middeleeuwse muur aan. De namen van enkele op de Markt aansluitende straten, Kleine Gracht en Grote Gracht, herinneren hier aan, want zij liggen op de plaats van de gracht die langs de stadsmuur liep.
Markt in de middeleeuwen.