Hoofdstuk 9: Dranken in de Merovingische tijd

In de middeleeuwen was er algemeen een groot tekort aan schoon drinkwater. In steden kwam het drinkwater veelal uit de grachten die soms een open verbinding hadden met rivieren waardoor er enigszins sprake was van zuivering. Maar de meeste grachten deden ook dienst als open riool en menigeen loosde er zwaar verontreinigd water op. Veel ziekten en epidemieën werden door dat water veroorzaakt.

Om die reden was het heel gebruikelijk om bier te drinken in plaats van vervuild grachtenwater of ander minder schoon water. Dat dit water wel werd gebruikt voor het maken van bier kon minder kwaad omdat het voor de bierbereiding gekookt werd. Bovendien zorgde de hop, die bij het brouwen werd gebruikt, voor het doden van bacteriën en tevens was het bier daardoor langer houdbaar. Door het gebruik van hop was het bier ook rijk aan vitamine B en mede daardoor absoluut gezonder om te drinken dan het grachtenwater. De lange houdbaarheid was ook voor verre scheepsreizen van belang omdat aan boord van schepen voornamelijk bier werd gedronken. Zo dronken middeleeuwers per jaar ongeveer 300 liter bier wat overigens minder alcohol bevatte dan het tegenwoordige bier. In de middeleeuwen was het ook heel gewoon dat kinderen bier dronken. Voor hen werd het zogenaamde scharrebier gebrouwen dat minder alcohol bezat. Voor het brouwen van die hoeveelheden bestonden zeer veel bierbrouwerijen. Ook werd op kleine schaal door mensen zelf bier gebrouwen. Naast de talrijke brouwerijen en het kleinschalig brouwen werd in de middeleeuwen vooral in kloosters en abdijen bier gemaakt. Meestal werden daar twee soorten bier gebrouwen waarvan een versie met weinig alcohol voor de nonnen en een zwaarder bier voor de paters en mannelijke gasten. Veel kloosters verkochten het bier ook. Door al die activiteiten was in de late middeleeuwen bierbrouwen een goed lopende commerciële bedrijfstak. Maar gaandeweg de tijden werd rivierwater op een aantal plaatsen steeds meer vervuild doordat bijvoorbeeld het spoelwater van de textielindustrie in de rivier terecht kwam.

Melk en wijn werden ook wel gedronken, maar wijn was voor velen te duur en melk was niet zo lang te conserveren als andere producten. Daarom werd bier meer geconsumeerd. Naast deze dranken met weinig alcohol werd er ook absint gedronken.